Als je ‘s avonds voor het naar bed gaan nog even een blik in de meterkast werpt, zie je waarschijnlijk dat de elektriciteitsmeter nog kalmpjes de kilowatts weg telt. En dat terwijl je net alle lichten en apparaten hebt uitgeschakeld. Diagnose: Je huis lijdt aan sluipverbruik! Dan kan je een heel mooi groen energiecontract in Amsterdam hebben afgesloten, maar als je aan de andere kant veel stroom verspilt schiet het natuurlijk weinig op.

Wat is sluipverbruik?
Veel apparaten blijken toch nog stroom te gebruiken als ze niet worden gebruikt. Apparaten gebruiken stroom om verschillende redenen:

• Apparaten die paraat moeten blijven zoals telefoonmodem, wekker en deurbel.
• Apparaten met laders en accu’s zoals huistelefoon, elektrische tandenborstel en kruimeldief.
• Apparaten die snel op moeten starten zoals computer of settop-box bij de tv.
• Apparaten die met de standby-knop zijn uitgezet en dan toch stroom blijven gebruiken.

Vergelijk de laatste met een lekkende kraan die dichtgedraaid ook door druppelt. Het stroomverbruik van een apparaat in de standby-stand is vaak laag maar als het 20 apparaten betreft telt het verbruik snel op en het gaat dag en nacht door. Met het groeiende aantal apparaten in huis groeit ook het sluipverbruik. Inmiddels gaat bijna 100 euro per gezin per jaar op aan sluipverbruik. Het grootste deel hiervan is vrij eenvoudig te voorkomen en het levert ook wat op. Elke watt verbruik per uur kost ongeveer 2 euro per jaar. Als je 10 jaar lang de helft van het sluipverbruik voorkomt scheelt dat totaal zo’n 2300 kWh ofwel 500 euro.

Sluipverbruik voorkomen

1. Koppel apparaten los van het lichtnet. Dit is vaak de enige manier om het stroomverbruik helemaal op nul te krijgen.
2. Gebruik hulpmiddelen als stekkerdozen en standby-killers om het sluipverbruik te voorkomen.
3. Let bij nieuwe apparaten op het sluipverbruik.

Welke apparaten kun je loskoppelen

Als je sluipverbruik aanpakt kun je het beste bij de grootste sluipverbruikers beginnen. Als een apparaat warm blijft kun je uitgaan van een hoog sluipverbruik. Meestal zijn dat computer met randapparatuur, televisietoestel met decoder/ontvanger en de stereo. Een settop-box kan wel 20 watt gebruiken in standby. Koppel ze helemaal los van het lichtnet als je ze niet gebruikt. Niet met de knopjes op de apparaten want dan staat er meestal nog stroom op maar haal de stekker uit het stopcontact of gebruik een standby-killer of stekkerdoos met aan/uitknop. Sluit bijvoorbeeld een aantal apparaten die bij elkaar horen (tv, tv-ontvanger, dvd-recorder) aan op een stekkerdoos met een aan/uitknop, je kunt ze met één handeling uit en later weer aan zetten.

• Iets lager op de verdachtenlijst staan apparaten met klokjes, digitale cijfers of letters en lampjes. Helaas kun je ze niet altijd uitzetten omdat ze dan hun instellingen verliezen of omdat het om inbouwapparatuur gaat.
• Verwijder ook opladers (adapters) van telefoons, batterijen, gereedschap, tandenborstels, enz. zodra deze opgeladen zijn.
• Tip: als er bij jou thuis elke nacht een aantal telefoons en tablets aan de oplader liggen, plaats dan al die opladers in een stekkerblok met aan/uitknop. Met 1 druk op de knop koppel je dan ‘s morgens alle opladers los van het lichtnet.
• De elektrische deurbel betreft wel een ernstig geval van sluipverbruik. De kosten zijn niet heel schokkend (van ± 1 tot 10 euro per jaar) maar als je bedenkt dat de bel maar een paar minuten per jaar werkt, is het toch wel veel. Aan de deurbel is een apart artikel gewijd. Lees >
• Het warmhoudplaatje van een koffiezetapparaat valt niet echt onder sluipverbruik, maar het neemt wel erg veel stroom. Giet de koffie zo snel mogelijk in een thermoskan, dan blijft je koffie ook nog lekkerder.
• Ook wasmachines, drogers en vaatwassers kunnen sluipstroom nemen als ze uitgezet zijn. Denk ook aan verlichting met aparte voeding (halogeen) en dimmers. Apparaten die je gemakkelijk zou vergeten zijn onder andere verstelbare lattenbodems, garagedeuropener, afzuigkap of het ventilatiesysteem.

Gebruik een energiekostenmeter

Als je sluipverbruik wilt voorkomen, is het handig te weten welke apparaten de meeste stroom laten weglekken. Een energiekostenmeter (ook energiemeter of energieverbruiksmeter genoemd) koop je al vanaf 10 euro en je kunt er snel het energieverbruik en het sluipverbruik van je apparaten mee meten. Je plaatst de meter eenvoudig tussen het stopcontact en het apparaat of een groep apparaten. Op de display kun je het verbruik in kWh en soms kosten per jaar aflezen. Handig voor moeilijk bereikbare stopcontacten zijn draadloze energiemeters waarbij je in een aantal stopcontacten een meter plaatst die je afzonderlijk op een draadloze ontvanger kunt aflezen. Zo krijg je een echt goed beeld van jouw stroomverbruik (inclusief wat je zelf opwekt met zonnepanelen).

Let op het meetbereik als je een energiemeter koopt. Sommige meten pas vanaf 20 watt, daar heb je niet zo veel aan als je kleine vermogens wilt meten. Als het bereik niet laag genoeg is kun je het te meten apparaat tegelijk met een lamp van b.v. 10 watt aansluiten. Als de energiemeter 12 watt aangeeft is het verbruik van het te meten apparaat dus 12 – 10 = 2 watt.

Handige schakelaars om sluipverbruik te voorkomen
Gebruik hulpmiddelen om apparaten gemakkelijk of helemaal automatisch uit te zetten. Een paar voorbeelden:

Doordrukstekker met aan/uitknop
Stekkerdoosje die je in het stopcontact plaatst. Aan de voorkant kun je een apparaatstekker steken en zit een (lichtgevende) aan/uit knop op. Handig voor b.v. het senseo-apparaat. Het lampje in de knop gebruikt 0,2 watt per uur maar voorkomt dat je hem vergeet uit te zetten.
Ook verkrijgbaar met 2 of 3 stopcontacten en met voetschakelaar aan draad of zelfs met draadloze afstandsbediening.

Stekkerdoos met aan/uitknop
Schakel met één druk op de knop een aantal apparaten uit of aan. Met lichtgevende knop zodat je ziet dat er stroom op de stekkerdoos staat.

Standby-killer (master slave stekkerdoos)
Als je bij deze stekkerdoos één apparaat uitzet gaat de rest van de aangesloten apparaten ook uit. Handig bij een stereo. Je zet de voorversterker uit en de tuner, cd-speler en eindversterker gaan ook uit. De stekkerdoos kun je ergens uit het zicht plaatsen want eenmaal aangesloten hoef je er niet meer bij.

Standby-killer charge stop
Een stekkerdoosje met tijdschakelaar. Hij schakelt na 4 of 8 uur de stroom af. Handig voor het opladen van je telefoon of tandenborstel.

TV standby-killer
Schakelt de tv helemaal uit als deze met de afstandbediening in standby gezet wordt. Vooral nuttig bij oudere tv’s, nieuwe gebruiken minder dan 1 watt per uur in slaapstand, ongeveer 2 euro per jaar.